‘Ao 1534 worden geset een watermolen int oude Geyn aende Yssel’. Aldus een kroniek uit 1584 over het klooster Nazareth in het stadje Het Gein. De kroniek, van de hand van pater Johannes Buysling, is overgeleverd in een afschrift door de Utrechtse geschiedkundige Arnoldus Buchelius (1565-1641).

De plek die Buysling noemt, is de oorspronkelijke standplaats ‘aende Yssel’, nabij de huidige Doorslagbrug. De molen bemaalde het gebied tussen Doorslag, Nieuwe Vaart en Fokkesteeg, oftewel de Jutphase polder Oudegein (75 hectare). Uit andere bronnen is bekend dat de molen in 1627 werd vervangen door een nieuwe.

Dat gebeurde 40 jaar later weer, maar toen naar aanleiding van een waterstaatkundige verandering. Oudegein werd samengevoegd met zijn zuiderbuur, de Vreeswijkse polder De Wiers Beneden de Vaart. De nieuwe, grotere molen, die een gebied ging bemalen van 211 hectare, is de molen van nu, op een foto op molendatabase.nl te zien op zijn oude plaats (met molenaarshuis). Het hout van de molen werd in 2007 dendrochronologisch gedateerd op 1664.

Bijna drie eeuwen lang heeft de molen de nieuwe gecombineerde polder bemalen. Pas in 1945 was het afgelopen met het malen op de wind, waarna de molen (inmiddels in handen van de Stichting De Utrechtse Molens) in 1982 wegens bouwvalligheid werd stilgezet. Wiekenkruis en bovenhuis werden er af gehaald. Ondertussen werd vlakbij de molen het stadscentrum van Nieuwegein gebouwd.

Nieuwe plek

Het tij keerde in 2003. Toen verhuisde de ondertoren op initiatief van inwoners en ondernemers in Nieuwegein naar een nieuwe plek bij de kinderboerderij IJsselstee. Oorspronkelijk was het plan om de molen water te laten rondmalen in het Park Oudegein. Daarom staat de molen laag (in plaats van op een heuveltje) en zit het scheprad aan de achterkant (in plaats van de zijkant).

In 2006 kwam er een nieuw bovenhuis op, waarna de molen weer kon draaien. Sindsdien zijn verwoede pogingen gedaan de molen ook weer te laten malen. Oorzaak dat dat niet lukte, was een combinatie van geldgebrek en een overmaat aan leidingen in de bodem, die eventuele graafwerkzaamheden extra duur maken. Inmiddels heeft de werkgroep Maalvaardigheid het initiatief genomen tot een nieuw plan, dat in een vergevorderd stadium van voorbereiding is.

Op 17 mei 2007 stichtte een dronken visser brand in de molen. Gelukkig regende het en bluste de brandweer de brand razendsnel. Er was € 60.000 schade en de dader kon worden aangehouden. De molen werd nog mooier toen schilder John van Schaik hem in 2015 zijn oorspronkelijke kleuren teruggaf.

Voor meer informatie over de Poldermolen Oudegein, zie het artikel van Frank van der Lecq in het Tijdschrift Oud Utrecht van juni 2007. Bij de molen zelf staat, tijdens openingstijden, een tafel met een overzicht van de geschiedenis van de molen.